Coraz częściej mamy do czynienia z sytuację w której nabywca towaru nie może dochodzić swoich roszczeń z rękojmi, a nie została mu udzielona gwarancja, bądź też nie chce lub nie może z niej skorzystać. Klienci zwracają się do nas z pytaniem czy w takiej sytuacji mają jakąś możliwość walki z nieuczciwym sprzedawcą?
Nasz skomplikowany system prawny daje takie możliwości. Należy zauważyć, że sprzedaż towaru obarczonego wadami, stanowi nienależyte wykonanie umowy. W kodeksie cywilnym w art. 471 i następne, jednoznacznie zaś wskazano, że w takim wypadku kontrahent (sprzedawca) ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą. Jak wskazała Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 sierpnia 2004 r. (IV CK 601/03) „Jeśli kupiony towar jest wadliwy, nabywca ma wybór co do sposobu uzyskania rekompensaty od sprzedawcy: może dochodzić swych praw z rękojmi za wady, może też żądać odszkodowania za faktyczną szkodę, jakiej doznał wskutek wadliwości towaru. Żądanie odszkodowania nie musi być poprzedzone próbą skorzystania z rękojmi (…) oprócz rękojmi i gwarancji, w przypadku wad rzeczy sprzedanej, możliwe jest dochodzenie roszczeń przeciwko sprzedawcy na zasadach ogólnych, tj. według reguł art. 471 i nast., k.c. i to zarówno obok jednoczesnego korzystania z instytucji szczególnych jak i bez korzystania z tych instytucji.” Tak więc możliwe jest w takiej sytuacji dochodzenie roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy (odszkodowanie). Co istotne termin przedawnienia takich roszczeń wynosi co do zasady 6 lat (w przypadku roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą 3 lata).
Inną możliwością dochodzenia roszczeń od nieuczciwego sprzedawcy jest uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (np. co do jakości towaru, jego cech, etc.). Jak zauważył Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 stycznia 2012 r. (III CZP 90/11), wskazując, że „W razie nabycia wadliwej rzeczy oznaczonej co do tożsamości kupujący może wykonać uprawnienia z tytułu rękojmi albo uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu”. O ile uchwała odnosiła się do rzeczy oznaczonych co do tożsamości, wydaje się, że nie ma przeszkód w jej stosowaniu również co do rzeczy oznaczonych co do gatunku. Zgodnie z art. 84 § 1 kc w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Błąd więc musi dotyczyć treści czynności prawnej (zakupionego towaru) oraz musi być istotny. Aby skorzystać z omówionych powyżej instytucji należy złożyć drugiej stronie (sprzedawcy) oświadczenie o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. Podkreślić trzeba, że uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia woli wygasa z upływem roku od wykrycia błędu. Zauważam również, że skutkiem prawidłowo złożonego oświadczenia woli jest unieważnienia czynności prawnej ze skutkiem ex tunc (z mocą wsteczną), czyli sytuacja taka jakbyśmy nigdy nie złożyli oświadczenia woli. Strony winny w takiej sytuacji zwrócić sobie otrzymane świadczenia, co jednak niestety nie musi zamykać wzajemnych rozliczeń za okres korzystania z rzeczy.
Tak więc nawet jeśli nie możemy skorzystać z rękojmi czy gwarancji nie oznacza to, że nie mamy szans dochodzić swoich roszczeń
Szerzej w artykule dostępnym pod adresem: https://www.rp.pl/…/305289985-Jak-uzyskac-rekompensate-za-t…
